در دنیای امروز، اخبار جنگ و درگیری‌های مسلحانه به‌ویژه در مناطق خاورمیانه، به‌طور مداوم از رسانه‌های مختلف و شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شود. این اخبار نه تنها بر بزرگ‌ترها تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند بر روان کودکان نیز اثرات منفی داشته باشد. تأثیر اخبار جنگ بر کودکان موضوعی است که به‌ویژه برای والدین اهمیت زیادی دارد. این مقاله به بررسی تأثیرات روانی اخبار جنگ بر کودکان و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از اضطراب کودکان می‌پردازد. قبل تر در مجله ویموند از اضطراب در کودکان به دلیل اخبار بد گفته‌ایم و در این مقاله به صورت تخصصی درباره تاثیر اخبار جنگ می‌گوییم.
تأثیر اخبار جنگ بر سلامت روان کودکان
اخبار جنگ و خشونت می‌تواند به‌طور جدی بر سلامت روان کودکان تأثیر بگذارد. کودکان به دلیل عدم توانایی در درک کامل و مدیریت هیجانات خود، ممکن است دچار استرس جنگ و اضطراب‌های طولانی‌مدت شوند. برخی از تأثیرات روانی اخبار جنگ بر کودکان عبارتند از:
- افزایش اضطراب و ترس: کودکان ممکن است به دلیل شنیدن اخبار جنگ، احساس ترس و نگرانی کنند و دائماً نگران امنیت خانواده و خودشان باشند.
- مشکلات خواب: اخبار و تصاویر خشونت‌آمیز ممکن است باعث بی‌خوابی یا کابوس‌های شبانه در کودکان شود.
- تغییرات رفتاری: کودکان ممکن است به‌طور ناگهانی دچار تغییرات رفتاری شوند، مانند پرخاشگری یا انزوا.
- کاهش تمرکز: استرس و اضطراب ناشی از اخبار جنگ می‌تواند بر توانایی تمرکز و یادگیری کودکان تأثیر بگذارد.
راهکارهای جلوگیری از آسیب‌های روانی ناشی از اخبار جنگ
حال که درباره تاثیر اخبار جنگ بر سلامت روان کودکان دانستیم باید بدانیم چه راهکارهایی برای مقابله و کنترل آن وجود دارد. در این قسمت 4 راهکار مهم و اساسی برای این موضوع پیشنهاد داده‌ایم تا والدین بتوانند با استفاده از آنها این پدیده مهم را کنترل کنند.
کنترل میزان دسترسی به اخبار
کنترل میزان دسترسی کودکان به اخبار جنگ یکی از اساسی‌ترین اقدامات برای کاهش اثرات منفی این اخبار است. کودکان به دلیل حساسیت بالای روانی و نداشتن توانایی کافی برای پردازش اطلاعات پیچیده، ممکن است با مشاهده یا شنیدن اخبار خشونت‌آمیز دچار ترس و اضطراب شوند. والدین باید نکات زیر را در نظر بگیرند:
- محدودیت زمانی: باید زمان تماشای تلویزیون و استفاده از رسانه‌ها را برای کودکان محدود کنید. بهتر است کودکان در ساعات مشخصی از روز به اخبار دسترسی داشته باشند و این زمان‌ها در طول روز پراکنده نباشد. این امر به کاهش میزان استرس جنگ کمک می‌کند.
- نظارت بر محتوای رسانه‌ای: مهم است که والدین بر محتوایی که کودکان مشاهده می‌کنند، نظارت داشته باشند. این شامل تلویزیون، اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و حتی مکالمات خانوادگی درباره اخبار جنگ می‌شود. والدین باید سعی کنند اخبار را در زمان‌هایی که کودکان در خانه نیستند یا در فعالیت‌های دیگر مشغولند، دنبال کنند.
- فیلتر کردن منابع خبری: استفاده از منابع خبری مناسب برای سن کودک و فیلتر کردن اخبار ناخواسته از طریق اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای مناسب می‌تواند مفید باشد. برخی از نرم‌افزارها می‌توانند محتوای خشن را مسدود کنند و این موضوع به حفاظت از کودکان در برابر اخبار خشونت‌آمیز کمک می‌کند.
ایجاد فضای گفت‌وگو و آرامش
ایجاد فضای گفت‌وگو و آرامش در خانواده می‌تواند به کاهش نگرانی‌ها و استرس‌های کودکان کمک کند. کودکان نیاز دارند که احساسات و نگرانی‌های خود را بیان کنند و والدین باید به این نیازها توجه کنند:
- شنونده‌ی خوب بودن: والدین باید به حرف‌ها و نگرانی‌های کودکان با دقت گوش دهند و آنها را تشویق کنند تا احساسات خود را بیان کنند. شنیدن فعال و بدون قضاوت باعث می‌شود کودک احساس کند که نگرانی‌هایش جدی گرفته می‌شود.
- توضیحات ساده و مناسب: در مواجهه با سوالات کودکان درباره جنگ و خشونت، والدین باید پاسخ‌هایی ساده و مناسب سن آنها ارائه دهند. بهتر است از توضیحات پیچیده یا ترسناک خودداری کنید و به جای آن، اطلاعاتی را ارائه دهید که کودک بتواند به راحتی درک کند.
- اطمینان‌بخشی: والدین باید به کودکان اطمینان دهند که امنیت آنها تامین شده است و تلاش‌های زیادی برای حفظ امنیت وجود دارد. این اطمینان‌بخشی می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس در کودکان کمک کند.
آموزش مهارت‌های مقابله‌ای
آموزش مهارت‌های مقابله‌ای به کودکان یکی از راهکارهای موثر برای کاهش اثرات منفی اخبار جنگ است. این مهارت‌ها به کودکان کمک می‌کند تا با استرس و اضطراب ناشی از اخبار خشونت‌آمیز مقابله کنند:
- تمرینات تنفس عمیق: آموزش تنفس عمیق به کودکان می‌تواند در مواقع استرس‌آور بسیار مفید باشد. آنها می‌توانند با تمرکز بر تنفس خود و انجام نفس‌های عمیق و آهسته، آرامش بیشتری پیدا کنند.
- مدیتیشن و تمرینات آرامش‌بخش: آموزش مدیتیشن به کودکان، به‌ویژه تکنیک‌های ساده‌ی مدیتیشن می‌تواند به آنها کمک کند تا در زمان‌های پر استرس، آرامش خود را حفظ کنند. حتی تمرینات ساده مانند تجسم یک مکان آرام و خوشایند می‌تواند تاثیرات مثبتی داشته باشد.
- تکنیک‌های حل مسئله: آموزش تکنیک‌های حل مسئله به کودکان باعث می‌شود که در مواجهه با مشکلات، راه‌های منطقی و عملی برای رفع نگرانی‌های خود پیدا کنند. این مهارت‌ها به آنها کمک می‌کند تا احساسات خود را بهتر مدیریت کنند.
- فعالیت‌های جایگزین: والدین می‌توانند کودکان را به فعالیت‌های جایگزین مشغول کنند. فعالیت‌هایی مانند ورزش، هنر، یا بازی‌های گروهی می‌تواند به کاهش استرس و ایجاد حس مثبت در کودکان کمک کند.
ایجاد محیط امن و حمایتی
ایجاد محیط امن و حمایتی در خانه به کودکان کمک می‌کند تا احساس امنیت و آرامش کنند. این محیط باید به گونه‌ای باشد که کودکان احساس کنند در مکانی امن و مورد حمایت هستند:
- برقراری روال‌های روزانه: روال‌های روزانه می‌توانند به کودکان کمک کنند تا درک بهتری از زندگی روزمره پیدا کنند و احساس امنیت بیشتری داشته باشند. ثبات و پیش‌بینی‌پذیری در روال‌های روزانه مانند زمان خواب، غذا خوردن و بازی می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند.
- فعالیت‌های مثبت خانوادگی: فعالیت‌های خانوادگی مانند بازی‌های گروهی، تماشای فیلم‌های خانوادگی یا حتی آشپزی با هم می‌تواند حس اتحاد و امنیت را در کودکان تقویت کند. این فعالیت‌ها همچنین فرصتی را فراهم می‌کند تا والدین با کودکان خود زمان باکیفیتی را سپری کنند.
- حمایت عاطفی مستمر: والدین باید به نیازهای عاطفی کودکان توجه داشته باشند و از طریق گفتگو، در آغوش گرفتن و محبت کردن به آنها، حمایت عاطفی خود را نشان دهند. این اقدامات ساده می‌تواند به کودکان کمک کند تا احساس امنیت و اعتماد بیشتری داشته باشند.
- تشویق به بیان احساسات: کودکان را تشویق کنید تا احساسات خود را بیان کنند، خواه از طریق کلمات یا از طریق هنر و نقاشی. این روش می‌تواند به تخلیه‌ی هیجانات و احساسات منفی کمک کند و به کودکان اجازه دهد تا با مسائل روانی خود بهتر مواجه شوند.
نتیجه‌گیری
تأثیر اخبار جنگ بر کودکان می‌تواند بسیار عمیق و آسیب‌زننده باشد. با این حال، با استفاده از راهکارهای مناسب، والدین می‌توانند به کاهش تأثیرات منفی این اخبار و پیشگیری از اضطراب کودکان کمک کنند. کنترل exposure به اخبار، ایجاد فضای گفت‌وگو و آرامش، آموزش مهارت‌های مقابله‌ای، و ایجاد محیط امن و حمایتی از جمله روش‌هایی هستند که می‌توانند به حفظ سلامت روان کودکان کمک کنند.
سوالات پرتکرار
- چگونه می‌توانم میزان دسترسی کودکان به اخبار جنگ را کاهش دهم؟
- محدود کردن زمان تماشای اخبار و نظارت بر محتوای رسانه‌ای که کودکان به آن دسترسی دارند، می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- چه مهارت‌های مقابله‌ای می‌تواند به کاهش استرس کودکان کمک کند؟
- مهارت‌هایی مانند تنفس عمیق، تمرینات آرامش‌بخش، و روش‌های حل مسئله می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
- چگونه می‌توانم با کودکانی که از اخبار جنگ نگران هستند، صحبت کنم؟
- باید با آرامش و صادقانه صحبت کنید، به احساسات کودک گوش دهید و توضیحات ساده و مناسب برای سن آنها ارائه دهید.
