مقدمه
ارتباط موثر مهارتی است که ما به عنوان یک فرد فعال در هر اجتماعی از گروه‌های دوستی تا روابط خانوادگی تا آخر عمر برای داشتن ارتباط مطمئن و سازنده به آن نیاز خواهیم داشت. یک جمله معروف در باره ارتباط موثر وجود دارد: “یک انسان تا آنجا که می تواند ارتباط برقرار کند زنده است.”
مهارت‌های ارتباطی در هر حوزه‌ای از تعامل انسانی ضروری است به طوری که who (سازمان بهداشت جهانی) ویژگی‌های یک انسان مدرن را با داشتن مهارت‌های دهگانه زندگی که یکی از مهمترین آنها مهارت برقراری ارتباط موثر است تعریف کرده است. در واقع در هر سطحی که با دیگران قرار باشد تعامل داشته باشیم، ارتباط تنها فعالیتی است که همه افراد در آن سهیم هستند.
مزایای ارتباط مؤثر بیش از آن است که بتوان آنها را فهرست کرد، زیرا این فواید همه جنبه‌های زندگی را از شخصی گرفته تا حرفه ای ارتقا می‌دهند. توانایی برقراری ارتباط مؤثر برای موفقیت هر تلاشی حیاتی است.
ارتباط موثر چیست؟
ارتباط موثر فرایندی فراتر از تبادل اطلاعات است. در واقع مهارت ارتباط موثر در مورد درک احساسات و اهداف پشت اطلاعات است. علاوه بر اینکه بتوانید پیامی را به وضوح منتقل کنید باید به گونه‌ای گوش دهید که معنای کامل آنچه گفته می‌شود را به دست آورید و موجب شود طرف مقابل احساس کند که شنیده شده و درک می‌شود.
مهارت ارتباط موثر تا حدودی میتواندژنتیکی باشد اما این بدان معنا نیست که با تمرین و تلاش نتوانیم آن را بدست بیاوری. اغلب اوقات وقتی سعی می‌کنیم با دیگران ارتباط برقرار کنیم مطلبی به اشتباه ادا می‌شود ما یک چیزی می گوییم، دیگری چیز دیگری می‌شنود و سوءتفاهم، ناامیدی و در نهایت درگیری به وجود می‌آید، این مسئله می‌تواند مشکلاتی را در خانه، مدرسه و روابط کاری شما ایجاد کند.
برای بسیاری از ما برقراری ارتباط واضح تر و موثرتر مستلزم یادگیری برخی مهارت‌های مهم است. مثلا زمانی که در تلاش برای بهبود ارتباط با همسر، فرزندان، رئیس یا همکاران خود باشید، یادگیری این مهارت‌ها می‌تواند ارتباط شما را با دیگران عمیق تر کند، اعتماد و احترام بیشتری ایجاد کند و کار تیمی، حل مسئله و سلامت کلی اجتماعی و عاطفی شما را بهبود بخشد.
مهارت ارتباط موثر
می خواهید ارتباط بهتری برقرار کنید؟ این نکات به شما کمک می کند از سوء تفاهم‌ها در ارتباطات جلوگیری کنید:
1.شنونده‌ای خوب باشید
هنگام برقراری ارتباط با دیگران، اغلب بر آنچه باید بگوییم تمرکز می‌کنی، با این حال، ارتباط موثر کمتر در مورد صحبت کردن و بیشتر در مورد گوش دادن است. خوب گوش دادن نه تنها به معنای درک کلمات یا اطلاعاتی است که منتقل می‌شود بلکه به معنای درک احساساتی است که گوینده سعی در انتقال آن را دارد.
تفاوت زیادی بین گوش دادن متعهد و فعال و شنیدن ساده وجود دارد. وقتی واقعاً گوش می‌دهید زمانی که با آنچه گفته می‌شود درگیر می‌شوید لحن‌های ظریفی را در صدای کسی می‌شنوید که به شما می‌گوید آن شخص چه احساسی دارد و احساساتی که او سعی در برقراری ارتباط دارد را متوجه خواهید شد. وقتی شنونده‌ای متعهد هستید نه تنها طرف مقابل را بهتر درک می کنید بلکه باعث می شوید که او احساس کند شنیده و درک می شود، که می تواند به ایجاد ارتباط قوی‌تر و عمیق‌تر بین شما کمک کند.
با برقراری ارتباط از این طریق، فرآیندی را نیز تجربه خواهید کرد که استرس را کاهش می دهد و از رفاه جسمی و عاطفی حمایت می‌کند. برای مثال، اگر فردی که با او صحبت می‌کنید آرام است، گوش دادن به شیوه‌ای دقیق به آرامش شما نیز کمک می کند، همینطور اگر فرد آشفته است می‌توانید با گوش دادن به شیوه‌ای دقیق و ایجاد احساس درک شدن به او کمک کنید.
2.به سیگنال های غیرکلامی توجه کنید
در هنگام ارتباط برقرار کردن نحوه نگاه کردن، گوش دادن، حرکت کردن و واکنش شما نسبت به دیگران، بیشتر از کلمات به آنها کمک می‌کنند که درباره احساس شما متوجه بشوند. ارتباطات غیرکلامی یا زبان بدن شامل حالات چهره، حرکات و ژست های بدن، تماس چشمی، وضعیت بدن، لحن صدای شما و حتی تنش عضلات و تنفس شما می‌شود.
توسعه توانایی درک و استفاده از ارتباطات غیرکلامی می‌تواند به شما کمک کند با دیگران ارتباط برقرار کنید، منظور واقعی خود را بیان کنید، موقعیت‌های چالش برانگیز را هدایت کنید و روابط بهتری در خانه و محل کار ایجاد کنید.
- شما می توانید با استفاده از زبان بدن مناسب مثل: بازوهای غیر ضربدری، ایستادن با حالت باز یا نشستن روی لبه صندلی خود و حفظ ارتباط چشمی با فردی که با او صحبت می کنید ارتباط موثر را تقویت کنید.
- همچنین می‌توانید از زبان بدن برای تأکید یا تقویت پیام شفاهی خود استفاده کنید، مثلاً به یکی از دوستانتان در حالی که موفقیت‌هایش را تعریف می‌کنید مشت‌هایتان را برای تثبیت گفته‌تان بالا اورده و به علامت قدرتمند بودن موفقیت نشان دهید
3.استرس را کنترل کنید
چند بار در زمان اختلاف با همسر، فرزندان، رئیس، دوستان یا همکارانتان استرس داشته‌اید و به اشتباه چیزی گفته یا انجام داده‌اید که بعداً از آن پشیمان شده‌اید؟ اگر بتوانید به سرعت استرس را از بین ببرید و به حالت آرامش برگردید نه تنها از چنین پیشامدهایی جلوگیری می‌کنید بلکه در بسیاری از موارد به آرام کردن طرف مقابل نیز کمک می‌کنید. تنها زمانی که در حالت آرامش هستید می‌توانید بدانید که آیا موقعیت به پاسخ نیاز دارد یا سیگنال‌های طرف مقابل نشان می‌دهد که بهتر است سکوت کنید.
4.خود را ثابت کنید
بیان مستقیم و قاطعانه باعث ایجاد ارتباط روشن و شفاف می‌شود و می‌تواند به تقویت عزت نفس و مهارت‌های تصمیم گیری شما کمک کند. قاطعیت به این معناست که افکار، احساسات و نیازهای خود را به شیوه‌ای شفاف و صادقانه بیان کنید و در عین حال از خود دفاع کنید و به دیگران احترام بگذارید. مهارت ارتباط موثر همیشه در مورد درک طرف مقابل است نه برنده شدن در بحث یا تحمیل عقاید خود به دیگران.
اهمیت ارتباط موثر در محیط کار
در زیر به اهمیت و فواید ارتباط مؤثری که موجب به وجود آمدن ارتباط قوی در تیم‌های کاری می‌شود اشاره می‌کنیم:
1. مهارت ارتباط موثر به ایجاد یک رابطه سازنده کمک می‌کند
ارتباط موثر به ایجاد و گسترش کسب و کار به طور سازنده کمک می‌کند.همچنین ارتباط موثر می‌تواند به ارتقای کسب و کار کمک کند.
2. مهارت ارتباط موثر ایده‌های جدید را به وجود می آورد
ارتباط موثر به نوآوری و به درگیر شدن ایده‌های مختلف در کارکنان بخش‌های مختلف یک سازمان کمک می‌کند. این مهارت منجر به شکل‌گیری ایده‌ها و روش‌های جدیدی می‌شود که ممکن است به گسترش کلی کسب‌وکار کمک کند.
3. مهارت ارتباط موثر به ایجاد یک تیم موثر کمک می‌کند
هنگامی که ارتباطات درست در درون اعضای تیم و شرکت شکل می‌گیرد منجر به ایجاد یک تیم سازنده و قوی می‌شود که منجر می‌شود هر فرد بهترین توانایی خود را در تیم کاری ارائه دهد. کارمندان به خوبی درگیر مسائل شرکت می‌شوند و بهترین عملکرد خود را ارائه می‌دهند و آنها در به دست آوردن بهترین ایده‌های خود برای پیشرفت شرکت کمک می‌کنند.
جمع بندی
در پایان واضح است که مهارت‌های ارتباطی خوب برای برقراری ارتباط سازنده، مؤثر و ماهرانه برای دستیابی به اهداف ارتباطی مهم هستند . وقتی مهارت‌های ارتباطی را بهبود می‌بخشید، ایده یا اطلاعات خود را به اشتراک می‌گذارید، به علاوه می‌توانید معنی، مقاصد، احساسات و ادراک گوینده را درک کنید احساس آسایش و سلامت روان بیشتری خواهید داشت. ارتباط بهتر در نهایت باعث بهبود روابط و بهینه سازی موفقیت در همه زمینه‌ها می‌شود
